IJsland en de NAVO

Op dinsdag 24 en woensdag 25 juni vindt er een NAVO-top plaats in Den Haag. Wereldleiders, ministers en duizenden delegatieleden van in ieder geval de lidstaten van de NAVO zullen afreizen naar Nederland om de top bij te wonen. Naar verwachting wordt afgesproken dat de lidstaten meer geld voor defensie moeten reserveren. Maar wat als je als lidstaat geen krijgsmacht hebt? 

In 1949 werd de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie opgericht. De belangrijkste afspraak, die 12 landen destijds maakten, was dat de legers van de lidstaten intensief zouden samenwerken wanneer één van de lidstaten aangevallen zou worden; in feite een krachtenbundeling. Maar één van deze landen had ten tijde van de ondertekening helemaal geen leger, geen luchtmacht en zelfs geen marine. Het betreft IJsland, dat tot op de dag van vandaag nog geen krijgsmacht heeft.

Voor IJsland is het namelijk niet noodzakelijk om een krijgsmacht te hebben. Zaken die op zee spelen worden geregeld door de kustwacht. Voor de verdediging van het land zelf, vertrouwt IJsland op de andere lidstaten van de NAVO. Maar wat IJsland al ruim 1000 jaar relatief veilig houdt, is de ligging van het eiland in de Atlantische Oceaan. Het is juist die ligging die het land tot nuttige bondgenoot maakt.

Om die reden is het niet verwonderlijk dat de Amerikanen al negen jaar voor de oprichting van het bondgenootschap met hun luchtmacht op het eiland aanwezig waren. IJsland biedt de NAVO ook ruimte om te oefenen. De grootste oefening met onderzeeërs vindt namelijk plaats in de wateren van IJsland. Daarnaast vinden er met regelmaat patrouillevluchten plaats die het luchtruim veilig moeten houden. Ook is er een Control and Report Centre aanwezig in Keflavík.

Ook op personeel gebied levert IJsland een bijdrage. Zo nam IJsland al eens deel aan een internationale missie om mijnen en andere niet-ontplofte munitie op te ruimen. Op dit moment is IJsland actief in de Baltische staten. Van 2024 tot en met 2026 zullen experts op het gebied van communicatie aan de slag gaan met strategische communicatie. Zowel in tijden van vrede als oorlog, is communicatie cruciaal.

Op deze wijze draagt IJsland, ondanks het ontbreken van een krijgsmacht, toch bij aan de NAVO.