Categoriearchief: 2018 – Estland

Pakweg €10 rijker wandelen we voor de laatste keer door de binnenstad. We besluiten om de vakantie af te sluiten in Restoran Peppersack, één van de betere restaurants in de oude binnenstad van Tallinn.

Na een uitgebreid diner zit een avondwandeling er helaas niet meer in. De volgende ochtend zullen we namelijk extreem vroeg op moeten staan. De eigenaar van het appartement komt dan immers de sleutel ophalen en de eindinspectie uitvoeren. Daarnaast hebben ze ook een lift aangeboden naar het vliegveld. Dit, in combinatie met de venstertijden van de binnenstad, zorgt ervoor dat we in alle vroegte de oude binnenstad zullen verlaten.

Aan het einde van de inspectie worden onze tassen en koffers in de net iets te kleine auto gepropt, en verlaten we in rap tempo de stad. Tijdens de rit verontschuldigt onze chauffeuse zich voor de drukke ochtendspits, ze hoopt dat we onze vlucht nog gaan halen. Gezien het vroege moment van vertrekken, en een voor mij onzichtbare ochtendspits, lijkt de kans dat we onze vlucht gaan missen nihil.

Dat blijkt wel als we ruim 2,5 uur voor vertrek al op Tallinna Lennujaam Lennart Meri staan Tot 29 maart 2009 heette de luchthaven nog Ülemiste, vernoemd naar het nabijgelegen meer. Volgens Estse folkloristische verhalen zou in het meer Ülimiste vaneke wonen, de oude man van Ülemiste. Hij zou passanten vragen of Tallinn al afgebouwd is. Wanneer mensen bevestigend antwoorden, zou hij de zondvloed over Tallinn uitstorten. Om die reden wordt er altijd gebouwd in de stad, aldus de verhalen. Na, ironisch genoeg, tal van verbouwingen is besloten om de luchthaven de naam van de tweede president van Estland, Lennart Meri, te laten dragen.

Voordat we het vliegtuig betreden, bestellen we nog een stevige en zeer betaalbare lunch in het restaurant. Overigens hetzelfde restaurant waar 5 jaar eerder nog bijzondere hamburgers geserveerd werden. Ruim op tijd komen we aan bij de gate en zitten we vrij vlot in het vliegtuig. Stipt op tijd stijgen we op en verlaten we Estland.

Een ruime twee uur later landen we op Schiphol. De drukte is overweldigend, zeker na bijna 3 weken Estland. Overal hordes toeristen op zoek naar hun bagage, een trein, een treinkaartje of een taxi die niet €50 vraagt voor een ritje naar Amsterdam. Gelukkig hoeven we niet lang te wachten op onze bagage, en hoeven we niet op zoek naar een trein of een taxi. Wel mogen we nog een flink stuk wandelen van de aankomsthal naar de parkeergarages. De prijs die we betalen voor het korte parkeren van de auto zorgt ervoor dat we wat sneller wennen aan Nederland dan ons lief is. Ook de verkeersdrukte rondom Schiphol helpt daar aardig bij.

Onderweg komen we geen enkele noemenswaardige file tegen, en redden we het zelfs om binnen 40 minuten thuis te zijn.

De laatste dag in Estland staat volledig in het teken van inpakken en opruimen. Alle souvenirs worden bij elkaar gezocht en het appartement wordt zo goed als mogelijk weer in de oude staat hersteld. Niet dat er iets tijdens ons verblijf gesneuveld is; de wasmachine en de behuizing van de badkuip waren immers al stuk.

Een andere uitdaging is het terugbrengen van de statiegeldflessen. In Estland zit niet alleen statiegeld op de grote plastic flessen, maar ook op alle kleinere flessen, blikjes en zelfs op een deel van de glazen flessen.

Gelukkig sparen de Esten zelf ook graag flessen op totdat ze een aardige terug te brengen hoeveelheid hebben. Zodoende liggen er genoeg plastic tassen in ons appartement en zullen we bij de automaat niet gek aangekeken worden.

Met meer dan 100 flessen verspreid over pakweg 6 tassen lopen we door de binnenstad naar de dichtstbijzijnde supermarkt. De beveiliger dirigeert ons na het zien van onze vracht naar de automaat, die in een aparte ruimte achter de supermarkt is geplaatst. Nog voordat we ook maar één fles hebben ingeleverd, houdt de automaat ermee op.

Aangezien de automaten wel bij supermarkten geplaatst worden, vallen ze, in tegenstelling tot de Nederlandse automaten, niet onder de verantwoordelijkheid van de winkels. De overheid zorgt voor de afvoer van de flessen en regelt het onderhoud van de automaat. Het storingsnummer biedt geen oplossing voor de korte termijn, waardoor we gedwongen zijn om de stad te doorkruisen en onze flessen bij een andere supermarkt te dumpen.

Ondanks de muzikale terreur slapen we toch goed door. Dat is maar goed ook, want de dag erna hebben we een druk programma, op diverse locaties in de stad. We starten met een busrit naar de bushalte Kaja. Verdere uitleg is niet nodig. Daarna rijden we direct terug naar het centrum, om vervolgens naar Kadriorg te gaan. Aan zee staat daar het Russalka-monument. Begin vorige eeuw werd dit monument geplaatst ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de scheepsramp die zich vlak voor de kust van Estland voordeed. Ruim 100 jaar na dato wordt hier deze ramp nog herdacht.

Kort daarna rijden we door naar Pirita. De Selver, Estlands grootste supermarktketen, heeft daar één van de grootste vestigingen van de provincie Harjumaa. Maar liefst twee verdiepingen telt deze supermarkt. We slaan daar veel siroop in, zoals Valge Klaar en Limonaad. Uiteraard vergeten we de befaamde Kirsi Siirup niet, die na 12 jaar (gelukkig) nog steeds hetzelfde smaakt. Met bomvolle tassen lopen we terug naar de bushalte. Onderweg vraag ik me af of we nu niet veel te veel bagage hebben, maar alles in de resterende dagen opdrinken is ook niet bepaald een straf.

Die avond zijn we weer in Rotermanni Kvartal, waar we eten bij Basiilik. De medewerkers herkennen ons nog, al is het maar doordat we aan dezelfde tafel zitten. De huisgemaakte ijsthee valt aardig in de smaak, al is de buitentemperatuur wellicht meer geschikt voor een ander drankje. Aangezien het onze één-na-laatste avond is, lopen we nog een rondje door de binnenstad. Via Vabaduse väljak, dat aan de rand van de binnenstad ligt, keren we terug naar het appartement.

Na drie intensieve wandeldagen, blijven we deze dag dichter bij huis. We duiken Viru Keskus in. Dit winkelcentrum, op steenworp afstand van ons appartement, huisvest tal van grote winkelketens die Estland rijk is. Uiteindelijk eindigen we in Kaubamaja, waar de speelgoedafdeling, die een complete etage beslaat, de meeste aandacht trekt (en ook het meeste geld uit onze portemonnee trekt).

Ondertussen vliegt de tijd voorbij, en zullen we op zoek moeten naar een restaurant om te gaan eten. Redelijk dicht bij Toompea zit Õlleklubi, ofwel De Bierclub. Ze hebben er een menukaart, maar van harte gaat het niet. Ook in de keuken lijkt iedereen in shock omdat er nu mensen zijn die daadwerkelijk eten bestellen. De stamgasten, die via een Russisch sportkanaal voetbal kijken, lijken verrast, dat hun pub ook eten serveert.

Na een klein uur staan we weer buiten, en besluiten we ons ov-abonnement, dat nog minder dan 24 uur geldig is, te gebruiken om de stad te verkennen. We stappen in één van de nieuwste trams die Tallinna Linnatransport bezit. Dit type zal overigens ook in Utrecht rijden, als de Uithoflijn gereed komt. We besluiten door te rijden naar het eindpunt, alwaar we blijven zitten. De rit voert ons naar Tondi, gelegen in de wijk Kristiine, waar we bijna een appartement gehuurd zouden hebben. Hoewel deze wijk niet heel spannend is, maakt de zonsondergang en het uitzicht op het nabijgelegen Ülemiste järv, het meer nabij het vliegveld, het totaalplaatje net iets mooier.

Twintig minuten later vertrekt de tram weer terug naar het centrum. We zouden door kunnen gaan naar het andere eindpunt, gelegen bij het vliegveld, aan de andere kant van Ülemiste järv, maar gaan uiteindelijk toch terug naar ons appartement. Daar worden we opgewacht door Paul T. De gitarist die óf goed kan doen alsof hij gitaar speelt, óf slechts 10 nummers kent; hoe dan ook, tot laat in de avond mogen we weer genieten van zijn creatieve uitspattingen.

De volgende dag brengen we geheel in de buitenlucht door. De zon is teruggekeerd en de oude stad warmt langzaam op. Maar lang in de oude stad blijven, doen we niet. We gaan namelijk naar Toompea. Deze heuvel, die grenst aan de oude stad, biedt namelijk een prachtig uitzicht op Tallinn. Voordat we deze gaan beklimmen, duiken we eerst de Neitsitorn nog in. Enkele jaren geleden was het slechts mogelijk om de aangrenzende stadsmuur te bewandelen en daar een kop thee te drinken. Tegenwoordig is er meer gerenoveerd en zit er zelfs een museum, dat onderdeel is van Kiek in de Kök. De trappen zijn met dit weer een uitdaging, maar het uitzicht dat je ervoor terugkrijgt, maakt veel goed.

Niet veel later staan we in de Alexander Nevskikathedraal. De enige plek in Tallinn waar nog volop Russisch gesproken wordt, en de overheid, die ironisch genoeg in het gebouw er tegenover huist, niets aan kan en wil doen. De beheerders van de kathedraal letten er goed op dat binnen geen foto’s gemaakt worden. Mensen die dat toch doen, worden vakkundig door een twee meter lange man uit het publiek gevist.

Via de Riigikogu, die helaas dicht is, lopen we door een stuk van Tallinn waar we niet vaak zijn geweest. Toompea kent vier uitkijkpunten, twee daarvan zijn de moeite meer dan waard, en staan hoog op het lijstje. Wie Toompea van buiten de stad benaderd, wordt geconfronteerd met trappen, heel veel trappen. Het loont om even om te lopen en via de heuvel omhoog te gaan. Na een wandeling door de straatjes treffen we bij toeval Piiskopi Vaateplatvorm; deze stond niet op het lijstje, maar aangezien we er toch zijn, waaien we ook hier graag even uit. Na een fotoshoot met een meeuw lopen we door naar Patkuli Vaateplatvorm. Ook hier kijken we uit op de oude binnenstad. Terwijl we naar beneden kijken, en vele toeristen zien zwoegen op de trappen die naar hetzelfde punt leiden, genieten we van het uitzicht. Via een pop-up-terras, waarvan we nog steeds niet weten of ze überhaupt een licentie hebben, eindigen we bij Kohtuotsa Vaateplatvorm. Na een reeks foto’s dalen we langzaam weer af naar de oude binnenstad en ons appartement.

Na het bezoek aan het KGB-museum gaan we naar een ander overblijfsel uit deze periode. Tussen twee winkelcentra in ligt Energia Kohvik. Dit café heeft nog een traditionele jaren ’70 uitstraling, en overigens ook dito service en assortiment. Deze plek trekt voornamelijk een wat ouder publiek, dat de Sovjettijd nog meegemaakt heeft. Na een kiluvõileb sibulaga, zonder ui helaas, duiken we de naastgelegen Kaubamaja in, een warenhuis vergelijkbaar met de ter zielen gegane V&D.

Een dag later staan nog veel meer winkels op het programma. Aan de rand van de stad ligt Rocca al Mare, een wijk met een gelijknamig winkelcentrum. Hoewel er regen voorspeld is, blijft de temperatuur aan de hoge kant, en de lucht angstvallig strakblauw. De airco van het winkelcentrum hadden we enkele dagen eerder al goedgekeurd, dus gaan we alsnog. Tijdens het winkelen blijkt dat de regen ditmaal niet overwaait, maar netjes boven Tallinn blijft hangen; en lang ook. Voor ons geen probleem; wij vermaken ons wel in de Prisma, een hypermarkt met meer dan 60 gangpaden vol met kleding, schrijfwaren, drinken, groenten, kaas en nog veel meer. Je kan er nog net geen auto kopen.

Na een dag overdekt winkelen, reizen we tegen de avond terug naar ons appartement. Het weer is inmiddels omgeslagen, dus eten op een terrasje is niet uitgesloten. Ditmaal strijken we neer bij restaurant Rae, dat er een nogal apart personeelsbeleid op na houdt. Gasten blijken ineens gastheren te zijn, en omgedraaid. De rekening klopt, en het eten is ook niet slecht, dus het zal uiteindelijk wel goed zitten.

Een dag later proberen we ons dagprogramma van de dag ervoor nogmaals uit te voeren. Dat lijkt te lukken, als we na een klein half uur voor de ingang staan van de dierentuin, Tallinna Loomaaed. Ten opzichte van een aantal jaren eerder is er veel veranderd. Diverse verblijven zijn opgeknapt, of staan op de lijst om opgeknapt te worden. Het nieuwe verblijf van de ijsberen is het meest recente dat is opgeknapt. Uiteraard brengen we ze een bezoekje, maar we slaan ook de uilen, krokodillen, vissen en slangen niet over. Door de warme temperatuur doen we rustiger aan dan we van plan zijn, en slaan het winkeluitje in winkelcentrum Rocca al Mare deze dag even over; al is het binnen wel beter vertoeven dan buiten.

In de avond krijgen we gematigd goed nieuws, het lijkt gedaan met de aanhoudende hitte in Estland, of in ieder geval in de hoofdstad. De volgende dag zouden we naar Rocca al Mare gaan, maar stellen dit toch maar uit naar een dag waarop meer regen voorspeld is. Dit is in Tallinn altijd een gok, aangezien veel regenbuien pas buiten de stad lijken te vallen, en veel, letterlijk, overwaait. Om die reden besluiten we Rocca al Mare nog een dag op te schuiven.

Een dag later staan we op de 23e verdieping van Hotell Viru. Een verdieping die tot de val van de Sovjet-Unie officieel niet bestond, maar wel aanwezig was. Reden hiervoor is de huisvesting van de KGB op de bovenste verdieping van het hotel, dat speciaal gebouwd werd voor het ontvangen van, voornamelijk Finse, toeristen. Het gebouw, dat in opdracht van de Sovjet-Unie door de Finnen werd gebouwd, moest ervoor zorgen dat alle gasten in Tallinn zo streng mogelijk gecontroleerd konden worden, uiteraard zonder dat ze het wisten. Door de hoge eisen die de Sovjet-Unie aan het hotel stelde, kregen de Finnen de bouwopdracht. Zij konden immers sneller een hotel van betere kwaliteit neerzetten dan de Sovjets zelf. Dit werd overigens in de Sovjet-Unie als hulpproject ten behoeve van de Finse economie gepresenteerd om zo onrust onder de bevolking te voorkomen.

De 22e etage is tegenwoordig een etage als alle andere, maar deed jarenlang dienst als restaurant. Vanaf dit punt hadden de buitenlandse gasten een prachtig uitzicht over de stad. De 23e verdieping bleef gesloten. Het speciale uitkijkpunt, dat de architect voorzien had, mocht niet bezocht worden in verband met de staatsveiligheid. Menig toerist zal genoegen hebben genomen met het zicht vanuit het restaurant, nieuwsgierigere mensen kwamen er al gauw achter dat er meer schuilging achter de deuren naar de trappen in het restaurant.

Die argwaan was terecht, want de KGB kon vanaf deze etage alles in de gaten houden. Belangrijke gasten werden in geprepareerde kamers geplaatst, waar men snel microfoons kon plaatsen. Doorgaans had je als gast in een dergelijke kamer geen andere hotelgasten als buren, maar KGB-agenten. Zij konden via gaten in de muren foto’s maken, en als aanvulling op de microfoons, nog meer afluisteren. Men deinsde er ook niet voor terug om gebeurtenissen uit te lokken. Het was niet ongebruikelijk dat hooggeplaatste gasten ineens bezoek kregen van opdringerige vrouwelijke bezoekers. De foto’s die dan gemaakt werden, waren perfect chantagemateriaal, ook al gebeurde er niks; een Finse generaal kan hierover meepraten.

Ook in de restaurants was je niet veilig. Obers werden door de KGB verzocht om dergelijke hotelgasten aan speciale tafels te laten zitten. In de borden, waar brood op geserveerd werd, zat een draadloze microfoon. Hierover was nagedacht, want wanneer het bestek het bord raakt, kan dat een naar geluid opleveren. Deze tafels stonden onder een antenne, die weer in verbinding stond met het hoofdkwartier boven in het hotel, dat na de val van de Sovjet-Unie op stel en sprong is verlaten. De KGB-agenten hebben alles achtergelaten, en enkele dingen vernield. Het museum verkeert overigens nog grotendeels in deze staat.

Het museum vertelt overigens nog veel meer over de Sovjettijd in Tallinn en de rol die Hotell Viru daarin speelde.

Echter bruist iedereen in de avond al weer van de energie. Nabij de Neitsitorn worden diverse optredens gegeven door bezoekende koren. Zo treden er onder andere koren uit Italië, Estland, Panama en IJsland op. In een prachtig Middeleeuws decor worden prachtige, en soms wat minder prachtige, muziekstukken ten gehore gebracht. Met name IJsland springt door de muziekkeuze en taal in het oog. Het kan natuurlijk ook komen door de intimiderende blik van één van de koorleden.

Tijdens het wisselen van de koren, lopen we door de poort van de Neitsitorn naar de Riigikogu. In dit voormalige kasteel huist nu het Ests parlement, en staat recht tegen over de Alexander Nevski-kathedraal; de Russisch-Orthodoxe kerk, welke al ruim 7 jaar, gefaseerd, wordt gerenoveerd. Helaas is nu de voorzijde aan de beurt, waardoor leuke foto’s van die zijde dit jaar niet mogelijk zijn.

Terwijl de zon ondergaat, lopen wij nog naar Vabaduse Väljak. Dit plein, met het bekende verlichte oorlogsmonument, is ook in het donker een bezoekje waard. Daarnaast zijn de saaie lantaarnpalen voorzien van ledverlichting, die de vlag van Tallinn en Estland simuleren. Dat we op tijd zijn om dit te aanschouwen, blijkt een dag later. Terwijl Cantat XX nog bezig is, worden hier al de voorbereiding getroffen voor Ironman, een evenement dat nog meer ruimte op het plein nodig heeft dan Cantat XX en het zicht op het plein ontneemt.

Het zwoele weer zorgt ervoor dat we ‘s nachts niet best slapen. Als we uiteindelijk midden in de nacht wakker worden, zijn we getuige van de zonsopkomst, die een mooie lucht produceert achter een mooie skyline. Na enkele minuten duiken we weer in bed, aangezien we de daaropvolgende ochtend vroeg moeten vertrekken naar de dierentuin. Maar dat loopt anders…

Kort voor vertrek klaagt onze dochter over aanhoudende buikpijn. Onze ervaring leert dat we dan meestal richting huisarts moeten. Via een creatieve wandeltocht eindigen we bij een huisarts, net buiten het centrum. Deze vertrouwt het niet, en stuurt ons door naar een nabijgelegen ziekenhuis. Daar meten zij de standaard dingen, zoals temperatuur en zuurstofgehalte in het bloed. Kort daarna wordt besloten dat we door moeten naar Tallinna Lastehaigla; het Kinderziekenhuis van Tallinn. Patiënten vervoeren zij hier standaard per ambulance; dus ook in dit geval.

Een klein kwartier later staan we wederom in een ziekenhuis, waar de drie ambulanceverpleegsters bij ons blijven totdat de kinderarts naar ons komt. Een grondig onderzoek volgt, en binnen een uur staan we buiten met voorgeschreven medicatie. Deze ervaring rijker, leert ons dat er qua organisatie in de zorg in Nederland nog heel wat beter kan. Een avontuur rijker, gaan we uiteindelijk naar huis, en houden we op doktersadvies een dagje rust.

De zondag wordt een rustige dag. De heetste dag van het jaar, zo niet van de eeuw, is voorspeld. De dagjesmensen van de cruiseschepen smelten weg tijdens de snelle rondleiding door de stad. Wij beginnen onze dag nabij Vanalinna Muusikamaja. Dit is namelijk de plek waar één van de talloze onderdelen van Cantat zal plaatsvinden. Dit optreden is extra speciaal, aangezien we deze delegatie kennen uit onze thuisstad. Ensemble Illustre zal hier enkele liederen ten gehore brengen; en dat doen ze uitstekend. De zaal, met gemengd publiek uit Nederland, Zwitserland en Estland luistert ademloos naar de fractie van het repertoire.

In de middag staat bij ons om de hoek, op Raekoja Plats, één van de vele Estse kinderkoren op het programma. Ook Mongolië en Duitsland maken hun opwachting met een koor. Naast de traditionele liedjes trekt ook de klederdracht de aandacht. De jurken van de Mongoolse afvaardiging hebben misschien door de felle zon een negatief bijeffect, maar in het oog springen ze wel.

De dag sluiten we af in de stad, waar door vele koren nog tot laat in de avond gezongen wordt.