De Estse hulporganisatie Slava Ukraini, die na de Russische inval in Oekraïne werd opgericht, ligt onder vuur. Enkele weken geleden bleek dat niet alle geldstromen inzichtelijk waren. De organisatie, waar Johanna-Maria Lehtme de dagelijkse leiding heeft, zegde onmiddellijk toe een onderzoek in te stellen.
Uit onderzoek van de Estse krant Eesti Päevaleht is gebleken dat een deel van de in Estland opgehaalde donaties bij schimmige bedrijven in Oekraïne zijn beland. Slava Ukraini weigerde sinds de berichten in maart dit jaar opdoken te vertellen om welke bedrijven het ging. Wel beloofde men een onderzoek in te stellen. Dezelfde krant wist deze week meer details te onthullen.
Slava Ukraini maakt regelmatig geld over naar Oekraïense partnerbedrijven. Dat is nodig om lokaal hulp te bieden. Een ander deel van het geld wordt in Estland besteed om goederen in te kopen die naar Oekraïne verzonden worden. In het eerste geval blijkt dat €1,5 miljoen is overgeboekt naar het Oekraïense bedrijf IC Construction. Het bedrijf heeft nauwe banden met “All for Victory”, het goede doel waar Slava Ukraini mee samenwerkt. Beide organisaties worden gelinkt aan hooggeplaatste personen uit het stadsbestuur van de stad Lviv. IC Construction boekte het afgelopen jaar nog €250.000 winst.
De organisaties Slava Ukraini en All for Victory hebben achter de schermen meer connecties dan men dacht. Eesti Päevaleht legde bloot hoe verweven alle partijen en personen in dit verhaal zijn. Zo blijkt Johanna-Maria Lehtme zeer goed bevriend te zijn met Hennadiy Vaskiv, de directeur van All for Victory. IC Construction werd geleid door Roman Panasyuk, die nauw samenwerkte met Vaskiv bij de gemeente Lviv. Een paar maanden later nam Oleksandr Tchernov de leiding over bij het bedrijf. Hij combineerde deze functie met zijn werkzaamheden voor All for Victory, waar hij verantwoordelijk is voor de logistiek.
Deze dubbelfunctie hield hij niet lang vol, in augustus 2022 werd IC Construction geleid door Marta Luta, een manicurespecialiste werkzaam in een schoonheidssalon in Lviv. Luta werkt daar samen met Viktoria, de dochter van Vaskiv. De salon is eigendom van Oksana, de echtgenote van Vaskiv.
Het schandaal ligt onder een vergrootglas, want Johanna-Maria Lehtme is in de tussentijd verkozen om in de Riigikogu plaats te nemen namens de partij Eesti 200. Partijleider Lauri Hussar weet nog niet of haar positie ter discussie staat. Lehtme kreeg namelijk de meeste voorkeursstemmen binnen Eesti 200 en is daarom ook belangrijk voor de politieke partij die voor het eerst in de Riigikogu plaatsneemt.
Hussar geeft aan met Lehtme gesproken te hebben. Uiteindelijk zal zij ook een publiekelijke verklaring geven, echter pas als het onderzoek is afgerond. Dan is ook meer duidelijk over haar politieke carrière. In een eerdere verklaring gaf zij aan niet geweten te hebben van de oneigenlijke bestemming van het geld.
Het is nog onduidelijk of er een strafrechtelijk onderzoek wordt ingesteld. Ook dit is afhankelijk van de uitkomsten van het door Slava Ukraini ingestelde onderzoek.
