Vandaag, 19 september, hebben drie Russische straaljagers het Estse luchtruim geschonden.
De drie MiG31 gevechtsvliegtuigen drongen het luchtruim zonder toestemming van Estland binnen en schonden gedurende 12 minuten het luchtruim. De gevechtsvliegtuigen kwamen nabij het eiland Vaindloo, in de Golf van Finland, in het Ests luchtruim. Er was geen vluchtplan bekend en communicatie met de vliegtuigen was onmogelijk. De piloten hadden alle communicatieapparatuur van de straaljagers uitgeschakeld. Hierdoor was het ook voor de Estse luchtverkeersleiding onmogelijk om contact te krijgen met de drie straaljagers.
Vanuit Estland stegen Italiaanse F35-gevechtsvliegtuigen op om de drie Russische vliegtuigen te begeleiden. De NAVO heeft in de Baltische staten diverse bases waar bondgenoten de oostgrens van het bondgenootschap beschermen. De Italianen losten in de lucht hun Finse collega’s af, die de vliegtuigen begeleidden tot de Estse grens. Vanaf dat moment vlogen de drie Russiche gevechtsvliegtuigen parallel aan de Estse grens, van oost naar west. Vanaf de grens gezien, staken de Russen de grens 10 kilometer over. De vliegtuigen zijn vervolgens begeleid naar het luchtruim bij Koningsbergen (Kaliningrad).
Estland reageert onmiddellijk
De premier van Estland, Kristen Michal, vindt de schending van het luchtruim “onacceptabel”. Estland heeft na deze actie alle NAVO-bondgenoten bij elkaar geroepen om over het incident te praten. Het gaat om artikel 4 uit het NAVO-verdrag. Naar verwachting vinden deze gesprekken volgende week plaats. Volgens Michal moet de reactie van de NAVO eensgezind en sterk zijn. De vervolgstappen moeten besproken worden. De NAVO neemt het incident hoog op. Ook omdat dit niet het eerste incident is. Onlangs kwam nog een aantal Russische drones in Polen terecht.
Bewuste actie
Naar alle waarschijnlijkheid is het een bewuste actie van Rusland. Uit de inmiddels bekende gegevens blijkt dat de straaljagers slechts 900 km/h vlogen. Normaal gesproken halen ze snelheden tot 3000 km/h. Daardoor is het nagenoeg uitgesloten dat het om een navigatiefout gaat. Het is ook niet de eerste keer dat Rusland een dergelijke actie uithaalt. Dit jaar vonden de volgende schendingen van het Estse luchtruim en de Estse wateren plaats:
- 7 september 2025
- Een Russische MI-8-helikopter vliegt in het Estse luchtruim, gedurende vier minuten. Er is geen communicatie mogelijk en toestemming hiervoor is nooit gegeven.
- 26 juli 2025
- Een Russische patrouilleboot vaart gedurende 35 minuten in Estse wateren. Volgens Estland is dit de eerste keer dat een Russisch schip zonder toestemming de Estse grens negeerde.
- 22 juni 2025
- Een Russisch IL-76 vrachtvliegtuig vliegt zonder toestemming het Estse luchtruim in. Ook dit vliegtuig is hier zonder toestemming. Na vier minuten verlaat dit vliegtuig het Estse luchtruim weer.
- 13 mei 2025
- Een gevechtsvliegtuig vliegt het Estse luchtruim binnen. Vermoedelijk om schepen uit de Russische schaduwvloot te beschermen. Dit zijn schepen die Russische goederen vervoeren, maar niet onder Russische vlag varen. Zo probeert Rusland diverse sancties te omzeilen. Deze schepen werden begeleid door de Estse marine, omdat ze in Estse wateren voeren.
Naar aanleiding van het eerste incident in september, werd de Russische chargé d’affaires op het matje geroepen. Deze zaakgelastigde vervangt de Russische ambassadeur in Estland. Ook na het incident van vandaag is de verwachting dat de zaakgelastigde hierop, weer, aangesproken zal worden.
Russische speldenprikken
Het is een beproefde tactiek van Rusland om dergelijke speldenprikken uit te delen aan buurlanden. Zo testen de Russen hoe ver ze kunnen gaan, en zien ze wat de reacties zijn. Zo verwijderden de Russen vorig jaar 20 boeien in de rivier de Narva die de grens markeerden. Herhaaldelijke verzoeken om ze terug te plaatsen werden genegeerd. De boeien zijn nooit teruggegeven. Daarnaast verstoort Rusland al geruime tijd de GPS nabij de grenzen. Hoewel dit ook een Russisch nationaal doel dient, hebben omringende landen hier ook last van. Pogingen om dit aan te kaarten, mislukten.
Volgende week wordt duidelijk wat er uit de gesprekken tussen de NAVO-bondgenoten komt.
