De laatste dag van 2022 is aangebroken. In de vele jaaroverzichten die her en der te vinden zijn, zal Estland niet vaak opduiken. Een kleine terugblik op nieuwsberichten uit 2022.
Januari 2022
Het jaar begint koud, zo koud dat zelfs meren weer dichtvriezen. Het maakt dat de grenspolitie meer werk te doen heeft, want de wateren die Estland van Rusland scheiden, zijn nu ineens ook lopend over te steken. Of sleeënd, want in januari pakt de politie twee Russen op die met een slee het land binnenkomen over een bevroren meer.
In dezelfde maand ontstaat er onzekerheid bij medewerkers van warenhuis Stockmann. Het bedrijf staat in de uitverkoop en de toekomst is onzeker. De hoogtijdagen, waarin de warenhuizen drukbezocht waren, zijn al geruime tijd voorbij. Eind 2022 is er over de toekomst nog weinig zeker.
Bewoners van de grootste Estse eilanden, Hiiumaa en Saaremaa, krijgen meer mogelijkheden om per boot naar het vasteland te reizen. Hoewel dit bericht positief ontvangen wordt, zit er nog een addertje onder het gras. Om alle extra afvaarten te bekostigen verhogen de reders de prijzen fors, soms wel met 50%.
Februari 2022
Begin februari maken Estland, Letland en Litouwen zich grote zorgen over de zogenaamde militaire oefening die Rusland samen met en in Belarus houdt. Volgens internationale verdragen Rusland verplicht om buurlanden te informeren. Later deze maand zal duidelijk worden dat Rusland wel meer afspraken zal negeren.
Op sportgebied kan de vlag in Estland uit. Voor het eerst in 12 jaar haalt het land een medaille tijdens de Olympische Winterspelen die in China gehouden worden. Kelly Sildaru behaalt een bronzen medaille op het onderdeel freestyleskiën slopestyle.
Medio februari is er plots meer nieuws over de grootste scheepramp die Estland ooit trof; de Estonia. Twee Zweedse documentairemakers zijn, geheel tegen de regels in, op onderzoek uitgegaan. Volgens een afspraak tussen Zweden, Finland en Estland is het niet toegestaan om af de dalen naar het scheepswrak. Hoewel de documentairemakers vervolgd worden, wekken hun bevindingen wel de interesse van veel Esten. Uiteindelijk wordt er voor later in 2022 een nieuw onderzoek aangekondigd.
Op 24 februari 2022 valt Rusland Oekraïne binnen. Het is toevallig ook de dag dat Estland Onafhankelijkheidsdag viert. De toespraak van de president staat om die reden ook deels in het teken van Oekraïne. Diezelfde maand ontpopt Estland zich als kartrekker als het gaat om maatregelen tegen Rusland.
Bijna 24 uur later maken diverse supermarktketens bekend dat zij voortaan producten uit Rusland en Belarus zullen weren. Nog geen twee dagen na de inval blokkeert Estland diverse Russische televisiekanalen en wordt het luchtruim gesloten voor Russische vliegtuigen. Op 27 februari stroomt Vabaduse Väljak, het Vrijheidsplein in Tallinn, weer vol. Ditmaal om de solidariteit met Oekraïne te tonen. Tegelijk worden diverse inzamelingsacties gestart. Via televisie, reclameborden en in supermarkten worden mensen hierop geattendeerd.
Nog voor het einde van februari stuurt Estland de eerste wapens uit het eigen arsenaal naar Oekraïne
Maart 2022
Begin maart staat Estland in het middelpunt van de belangstelling als de militaire basis in Tapa bezocht wordt door Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de NAVO. Tegelijkertijd zijn er veel aanmeldingen bij het vrijwillige leger, Kaitseliit. Zij zagen nooit eerder zoveel aanmeldingen in een korte tijd.
De Estse regering verbiedt vervolgens de eigen bevolking om mee te gaan vechten in Oekraïne. Volgens het ministerie van Defensie is dit om de eigen strijdkrachten slagvaardig te houden. Ondanks de oproep, vertrekken er toch Esten naar het front. Eén van hen ontvangt later dit jaar nog een onderscheiding van de Oekraïnse president Zelenskyy.
Op de Zwarte Zee zinkt diezelfde maand een vrachtschip dat vaart onder Panamese vlag, maar vaart voor een Estse reder. Voor de kust van Odessa wordt het schip tot zinken gebracht nadat Russen het gebruikten als menselijk schild. Later probeerde het Russische leger nog om de radargegevens van dit schip te misbruiken. De eigenaar van het schip, VISTA Shipping Agency, tast in het duister als het gaat om de oorzaak.
Door de oorlog neemt de druk op grensovergangen geleidelijk toe. Vooral in Narva zijn veel passages. Ook de busverbindingen tussen Estland en Rusland zijn drukker, met name Rusland uit. Busbedrijven zijn namelijk niet gestopt met deze ritten. Eesti Post is daarentegen wel gestopt met verzenden van pakketten naar Rusland.
Ondertussen ontstaan er in Estland op diverse plekken protestacties tegen de oorlog in Oekraïne. Vooral de ambassade van Rusland in de binnenstad van Tallinn is een populaire plek. Hierdoor voelt de gemeente zich genoodzaakt om dranghekken te plaatsen. Daarnaast is er 24 uur per dag politie paraat. Aan de grens wordt duidelijk dat Rusland actief informanten aan het werven is. De douane start een tegenoffensief en deelt flyers uit waarin staat wat de gevolgen, maar ook de alternatieven zijn. Uiteindelijk zet Estland drie Russische diplomaten uit die de staatsveiligheid ondermijnden door propaganda te verspreiden.
De oorlog zorgt voor een stroom vluchtelingen, ook naar Estland. Velen hebben in Estland familie wonen, Oekraïners vormen na de Russen de derde grootste bevolkingsgroep in het land. Om de vluchtelingen op weg te helpen mogen Oekraïners op vertoon van hun paspoort gratis met het openbaar vervoer reizen, in heel Estland. Kort daarna maakten ook musea bekend deze regeling in te zullen voeren.
Aan het einde van de maand ontstaan er discussies over het “Z-symbool”. De Latijnse letter Z, die in het Cyrillisch niet voorkomt, is op Russische tanks geschilderd en wordt in de Russische propaganda veelvuldig gebruikt. Diverse Estse parlementariërs willen dit in de wet verankeren, anderen verklaren dat dit niet nodig is omdat de huidige wetgeving al voldoet. Oorlogspropaganda is bij wet namelijk al verboden.
