De politiek leider van het CDA, Henri Bontenbal, heeft voorgesteld om inwoners van Nederland een “vrijheidsbijdrage” te laten betalen.
Bontenbal stelde tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen dat het om een beperkte extra belasting zou gaan. Het geld dat op deze wijze bij de overheid binnenkomt, zou geïnvesteerd moeten worden in de defensie van het land. Dat houdt in dat de burger te maken krijgt met een lastenverzwaring. Hoewel dat volgens het CDA “het eerlijke verhaal is”, zijn andere politieke partijen hier niet warm voor te krijgen. De VVD is bang dat bedrijven benadeeld worden en ziet liever dat bezuinigingen binnen de overheid extra geld opleveren voor de Nederlandse defensie. PvdA-GroenLinks is evenmin enthousiast, en is bang dat burgers meer moeten betalen. Het CDA ontkent dit niet. Ook de SGP ziet niets in dit plan. Bontenbal meldt vervolgens dat een dergelijke belasting geen nieuw idee is; in Estland is dit al ingevoerd. Tijd om dit onder de loep te nemen.
Het klopt dat Estland een “vrijheidsbijdrage” of “defensiebelasting” kent, zoals ze het zelf noemen. Het plan van Estland is om diverse lastenverzwaringen in te voeren om de staatskas aan te vullen om de defensie-uitgaven mogelijk te maken. Maar ook in Estland was er weerstand. De lasten zouden te zwaar worden, dus aanpassingen volgden. De grootste wijzigingen waar Esten mee te maken krijgen zijn de verhoging van de btw en de verhoging van de inkomstenbelasting. Ook bedrijven krijgen te maken met een belastingverhoging.
De btw ging in juli 2025 al omhoog, van 22% naar 24%. Begin 2026 gaan de overige belastingen omhoog naar 24%. Binnen het belastingstelsel worden bepaalde schijven nog zwaarder belast. Hoewel de belastingverhogingen tijdelijk zouden zijn, namelijk tot 2028, is besloten om ze permanent in te voeren. Enkel op die manier kan er structureel geïnvesteerd worden in de defensie van Estland.
Esten weten als geen ander dat een goede defensie cruciaal is. Het land is de afgelopen 100 jaar tweemaal bezet geweest door Rusland/de Sovjet-Unie. Wat de gevolgen zullen zijn van de individuele belastingverhogingen, is nog niet te voorspellen. Deze gaan namelijk pas in 2026 in. Maar de verhoogde btw zorgt al sinds de invoering voor problemen en in sommige gevallen schrijnende situaties. Er zijn Esten die niet meer in staat zijn om een volledige maaltijd op tafel te zetten en winkeliers zien dat winkeldiefstallen toenemen. Een petitie om de btw op levensmiddelen te verlagen, werd zo vaak ondertekend, dat de Riigikogu nogmaals naar deze belasting moet kijken. Volgens de regering is het onmogelijk om belastingen te verlagen, omdat anders de begroting van Estland in gevaar komt. Ondanks alle goede bedoelingen, klinkt er vanuit de oppositie steeds meer kritiek op alle belastingen.
Het klopt dat er in Estland een vergelijkbare belasting gefaseerd wordt ingevoerd. Maar ook daar is er verdeeldheid over de gevolgen, want over het doel is men eensgezind; extra geld voor defensie is hard nodig.
