De online petitie om btw op voedselproducten te verlagen, is massaal getekend. In totaal zetten 98.580 Esten hun handtekening onder het voorstel om de btw te verlagen.
Het initiatief voor de petitie werd genomen door Jana Guzanova, een foodblogger die eerder ook Masterchef Estonia won. Nu de petitie gesloten is, zal de Riigikogu zich erover moeten buigen. Dat is namelijk verplicht zodra een burgerinitiatief 1000 handtekeningen behaalt. Dit aantal haalde de actie al vier dagen na de start. Met het behalen van ruim 98.000 handtekeningen is ook een record gevestigd; nooit eerder haalde een petitie zoveel steunverklaringen binnen.
Saillant detail is dat het aantal handtekeningen hoger is dan het aantal stemmen dat EKRE, een oppositiepartij in de Riigikogu, kreeg bij de laatste verkiezingen. Deze partij, samen met twee andere oppositiepartijen strijden al langer voor een verlaging van de btw op voedselproducten. Nu geldt daar nog het tarief van 24% op, wat voor veel Esten behoorlijk hoog is. Het voorstel van Guzanova en de oppositiepartijen is om dit te verlagen naar 10%.
De regeringspartijen zijn in ieder geval geenzins van plan om de btw te verlagen. Jürgen Ligi, minister van Financiën, verklaarde eerder dat supermarkten de prijzen niet zouden verlagen in lijn met het nieuwe btw-tarief. In plaats daarvan zouden ze een deel als winst opstrijken. Premier Kristen Michal beweerde eerder dat de hoeveelheid winkels en het vloeroppervlak daarvan debet zouden zijn aan de hoge prijzen. Supermarktketen Coop reageerde vrijwel direct door te stellen dat niet de prijs per vierkante meter de prijzen opdrijft, maar juist andere randzaken, zoals energie voor koelingen en vriezers. Ook is de spreiding van de bevolking in Estland niet gelijkmatig, waardoor op veel locaties winkelruimtes bij worden gebouwd, om elke regio eenzelfde aanbod te geven.
Ook de minister van Onderwijs, Kristina Kallas, is tegen een verlaging. Zij stelt dat de Estse staat het budget niet heeft om de btw te verlagen. Ondertussen is het ministerie van Financiën wel gaan onderzoeken hoeveel een verlaging de staat gaat kosten. Het ministerie berekende dat bij een verlaging naar 13% de schatkist ruim €245 miljoen zal mislopen. Daarnaast geeft het ministerie aan dat een nieuw lager tarief tegen de regels van de Europese Unie is. De EU staat slechts twee gereduceerde tarieven toe. Estland hanteert al, voor selecte groepen producten, tarieven van 9 en 13%.
Ondanks de verklaringen van de regering, is een groot deel van de Estse bevolking van mening dat de prijzen omlaag moeten. Uit een recent gehouden onderzoek blijkt dat 84% van de respondenten het niet eens is met de verhoging van btw op voedsel. 5% gaf aan hier geen mening over te hebben. Slechts 11% steunde de maatregel van de regering. Aanhangers van de oppositiepartijen waren het vaakst voor een verlaging. Opvallend is dat aanhangers van de regeringspartijen het niet onverdeeld eens zijn met hun partij. Van de grootste regeringspartij, Reformierakond, steunt slechts 44% het voorstel om de btw te verhogen.
Het is nog onduidelijk wanneer het voorstel uitgebreid in de Riigikogu besproken gaat worden.
