Tussen Tallinn en Pirita staat een groot monument dat al jaren een punt van discussie is; Maarjamäe memoriaal.
Wie op de promenade langs zee loopt, in de bus zit richting Pirita, of met de auto op pad gaat, kan er niet omheen. De 35 meter hoge obelisk is niet te missen. Ook het feit dat het monument bestaat uit meerdere delen, maakt het een prominent bouwwerk. De gedenkplaats en de obelisk bevinden zich op een heuvel, nabij de wijk Lasnamäe. Het andere deel is bij de promenade aan zee gebouwd en in principe goed zichtbaar vanuit de baai van Tallinn.
Sinds het einde van de sovjetbezetting is er weinig gedaan aan het monument. Het is immers een erfenis uit deze bezettingstijd. Op deze plek werden veel soldaten uit het Rode Leger begraven. Er volgde een herdenkingszuil als gedenkteken. In 1960 werd de obelisk geplaatst en 15 jaar later, in 1975, werd een plein toegevoegd waar herdenkingen en andere ceremonies plaats konden vinden. Tegenwoordig is het een populaire hangplek waar jongeren samenkomen om, al dan niet legaal, alcohol te nuttigen. Dat is niet zonder gevaar, want het monument verkeert in slechte staat. De gemeente zette delen af met hekken, om de veiligheid van bezoekers te waarborgen.
De grote vraag is nu wat er met het monument moet gebeuren. De meningen hierover lopen uiteen. De discussie hierover laaide kort na de Russische invasie in Oekraïne weer op. Voor veel landen die ooit bezet zijn geweest door de voorloper van Rusland, de Sovjet-Unie, was de oorlog het moment dat het verwijderen van Sovjetmonumenten in een stroomversnelling kwam. Echter is er over dit monument nog altijd geen beslissing genomen. De hoofdoorzaak is dat vrijwel elke oplossing óf gevoelig ligt, óf veel geld kost. Met de gemeenteraadsverkiezingen in het vooruitschiet, staat het monument in veel verkiezingsprogramma’s.
Zowel de Conservatieven als de Sociaaldemocraten willen het monument behouden. Wel moet het monument een nieuwe betekenis krijgen, aldus beide partijen. Ook de Centrumpartij deelt deze mening, maar stelt ook dat de locatie een bredere functie moet krijgen. De Christendemocraten zien geen andere optie dan slopen. Zij vinden het niet uit te leggen dat publiek geld gestoken moet worden in een monument ter ere van soldaten die jarenlang Estland hebben bezet. Parempoolsed, een rechtse partij, laat de toekomst afhangen van experts. Mochten experts zeggen dat het monument behouden moet worden, bijvoorbeeld vanwege de mogelijke educatieve waarde, dan kan het blijven staan. Indien dit niet het geval is, kan het gesloopt worden, aldus Parempoolsed.
De Liberalen willen de obelisk verwijderen, zodat het monument minder prominent aanwezig is in de omgeving. Volgens de partij is er in de hoofdstad van Estland geen plaats voor symbolen en monumenten die de bezetting verheerlijken. De Sociaal-Liberalen willen de omgeving van het monument opnieuw ontwikkelen. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met de herdenkplaatsen die in de nabije omgeving liggen. Vlakbij het monument is namelijk een Duitse oorlogsbegraafplaats te vinden. Naast een andere nabijgelegen begraafplaats is nog een monument geplaatst, deze ter nagedachtenis aan de slachtoffers van het Communistische regime dat tot 1991 Estland bezette.
Op 19 oktober vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Zodra de raad is geïnstalleerd, zal duidelijk worden wat het lot van het monument is; als er budget voor is.
