Het is 1913 als Frank Pick, commercieel directeur van The Underground Electric Railways Company of London besluit om de huisstijl van “The Underground Group” te professionaliseren. Pick benaderde Edward Johnston die tot dan toe al de nodige ervaring had opgedaan als typograaf.
Dat bleek uit het diverse werk dat hij in de jaren ervoor had verricht. Veel beletteringswerk dat hij deed, was werk dat hij in opdracht uitvoerde. Zijn poging om zich als typograaf te vestigen, mislukte. Destijds was het gebruikelijk dat veel drukkers en bedrijven hun lettertypen zelf ontwierpen en produceerden. Het weerhield Johnston er niet van om zich te blijven storten op het ontwerpen van lettertypen.
Over zijn opvattingen over lettertypen en belettering bracht hij ook publicaties uit. Een bekende publicatie van zijn hand verscheen in 1906 en heette “Writing and Illuminating and Lettering”. Zijn opvattingen over de toekomst van lettertypen was, zeker voor die tijd, afwijkend te noemen. Zo stelde hij in zijn boek dat het niet onmogelijk was om uit geometrische vormen een strak lettertype te ontwerpen. In 1913 voegde hij de daad bij het woord.
Frank Pick gaf Johnston bij het ontwerpen van het huisstijllettertype voor The Underground veel vrijheid, het hoefde niet aan veel eisen te voldoen. Een harde eis was dat het lettertype zich moest onderscheiden van de op de aanplakbiljetten gebruikte lettertypen. Het moest een degelijk, duidelijk en modern lettertype worden, het liefst tijdloos. Johnston had al snel bedacht hoe het lettertype eruit zou moeten zien. Doordat het moest afwijken van de gangbare lettertypen, kon Johnston zijn afwijkende opvattingen toepassen.
Tijdens het ontwerpproces ontkwam Johnston er niet aan om de letters op de Zuil van Trajanus als uitgangspunt te gebruiken. Veel Britse ontwerpers beschouwden de letters op deze zuil als mooiste ooit en lieten zich hierdoor inspireren. Johnston was geen uitzondering. Wel vond hij dat de letters een modernere uitstraling moesten krijgen. Als reden hiervoor gaf hij aan dat inscripties niet hetzelfde waren als drukwerk, waarmee hij zijn moderne lettertype verdedigde.
Het lettertype werd positief ontvangen door Frank Pick en werd in 1916 in gebruik genomen. Hoewel het lettertype aanvankelijk voor drukwerk gebruikt zou worden, werd het al snel ook gebruikt in de bewegwijzering. Ook de stationsnamen werden in dit nieuwe lettertype gezet. Toen in 1933 “The Underground Groep” deel uit ging maken van “The London Passenger Transport Board” ging het lettertype mee. Na de vorming van Transport for Londen bleef het lettertype in gebruik als huisstijllettertype. Het gebruik ervan was exclusief voor Transport for London die het overal inzette.
Alle gedrukte teksten, van vertrekstaten tot stationsnamen en van bewegwijzering tot de informatiefolders, werden in Johnston gezet. Zelfs de lijn- en bestemmingsfilm op de bussen in London worden speciaal in dit lettertype gedrukt. Het lettertype gaat ook mee in het digitale tijdperk. Zo is al jaren de website van Transport for London in Johnston en is het zelfs gelukt om digitale vertrekstaten bij bushaltes in dit lettertype te krijgen.
Het exclusieve recht om dit lettertype te gebruiken verviel in 2015 op Publiekdomeindag. Aangezien Johnston in 1944 overleed werden de rechten 70 jaar later, conform de geldende wetgeving, vrijgegeven. Hierdoor konden ook andere bedrijven aan de slag met dit iconische lettertype. Voor die tijd was dat overigens ook al mogelijk. Transport for London liet in de loop der jaren het lettertype meerdere malen opnieuw ontwerpen of gaf licenties aan lettertypebureaus om een variant commercieel te verkopen.
De nieuwste variant, Johnston 100, dat in 2016 werd gepubliceerd ter ere van het 100-jarig bestaan van het originele lettertype, is nu het huisstijllettertype. Veel kleine details die in het originele lettertype zaten en in de loop der jaren verdwenen, zijn nu gereconstrueerd en maken weer deel uit van het ontwerp. De karakterset is daarnaast aangevuld met tekens die 100 jaar geleden nog niet in gebruik waren, zoals het @- en #-teken. Transport for London is in datzelfde jaar begonnen met het implementeren van het “nieuwe” lettertype. Hoewel zij zich daar 2 jaar voor gegeven hadden, is men nog steeds bezig met deze klus.
