De president van Estland, Alar Karis, had graag gezien dat Kaja Kallas op zou stappen als premier van Estland. Kallas ligt al dagen onder vuur nadat journalisten hadden ontdekt dat het bedrijf waar haar man, Arvo Hallik, mede-eigenaar van is, zaken doet in Rusland.
Het gaat om het transportbedrijf Stark Logistics AS, dat sinds de inval van Rusland in Oekraïne, van en naar Rusland is blijven rijden. Hallik gaf na deze onthullingen aan dat zijn bedrijf dat enkel deed om een ander Ests bedrijf, AS Metaprint, te ondersteunen bij het beëindigen van de activiteiten in Rusland. Echter bleek uit onderzoek dat de andere mede-eigenaar van Stark Logistics, Martti Lemendik, ook grootaandeelhouder van AS Metaprint is. Uit datzelfde onderzoek bleek ook dat AS Metaprint tussen februari 2022 en november 2022 voor ruim €17 miljoen aan goederen heeft verkocht in Rusland.
Kaja Kallas gaf in interviews aan dat zij zich niet met de zaken van haar echtgenoot bezighoudt. Wel leende zij hem een bedrag van €350.000 voor het bedrijf Novaria Consults, waar Hallik volledig eigenaar van is. Saillant detail is dat Novaria Consults een substantieel aantal aandelen heeft in Stark Logistics, namelijk 24,8%. Bij het verstrekken van de lening, heeft Kallas niet geïnformeerd waar het geld voor gebruikt zou worden.
Terwijl Lemendik en Hallik benadrukken dat AS Metaprint bezig is met het beëindigen van alle Russische activiteiten, beweert de Russische zakenpartner, Aeroprom, het tegendeel. De bedrijven zouden juist willen uitbreiden in Rusland. Aeroprom blijkt geleid te worden door de financieel directeur van Metaprint. Hierdoor lijkt het er sterk op dat Metaprint, Aeroprom en Stark Logistics, één en hetzelfde bedrijf zijn, waarbij de laatstgenoemde als transporttak fungeert.
Deze onthullingen zorgen ervoor dat de positie van Kallas wankelt. Kallas is fel tegenstander van elke vorm van zakendoen met Rusland. Ze benadrukt dat geen enkel Ests overheidsbedrijf actief is in Rusland. In een verklaring herhaalde ze meermaals dat Stark Logistics uiterlijk in september dit jaar niet meer in Rusland actief zou zijn. Arvo Hallik kondigde ondertussen aan zich terug te trekken uit het bedrijf Stark Logistics. Hij geeft niet alleen zijn functie op, maar verkoopt ook al zijn aandelen. Daarnaast heeft hij excuses aangeboden voor het immoreel handelen en het late besef daarvan.
De kwestie trok eind augustus ook de aandacht van de Estse Veiligheidsdienst. Nadat zij de zaak hebben onderzocht, konden zij enkel concluderen dat het bedrijf van Hallik geen sancties had overtreden.
Oppositiepartijen in de Riigikogu roepen ondertussen om het aftreden van Kallas. Als argument geven zij aan dat Kallas wel geweten moet hebben van het handelen van haar echtgenoot. Zij wijzen vervolgens naar bewijs van meerdere bezoeken die Kallas heeft gebracht aan Metaprint. Overigens vonden deze bezoeken plaats voordat Rusland de oorlog in Oekraïne startte.
Om de zaak op te helderen is Kallas vervolgens uitgenodigd om ondervraagd te worden in de Riigikogu. Nadat zij niet kwam opdagen, klonk er uit meerdere hoeken kritiek. Oppositiepartij Keskerakond heeft nadien gevraagd om een diepgravend onderzoek naar de handelspraktijken van Stark Logistics. Martin Helme, leider van EKRE, wilde zelfs vervroegde verkiezingen. Maar zolang coalitiepartijen Kallas blijven steunen, is die kans klein. Nadat deze partijen openlijk hebben aangegeven dat zij zullen blijven samenwerken, zijn nieuwe verkiezingen nog ver weg.
Ondertussen laten peilingen zien dat Reformierakond, de partij van Kallas, nagenoeg geen last heeft van het schandaal. De populariteit van Kallas heeft wel te lijden onder dit schandaal. Kort nadat dit nieuws bekend werd gemaakt, zag ruim 57% van de Esten haar het liefst vetrekken. Ondanks deze hoge score, blijft ze nog wel de beste premierskandidaat volgens de Esten. Of de roep om haar aftreden zal afzwakken, zal moeten blijken als ze voor de onderzoekscommissie van de Riigikogu is verschenen. De eerste sessie vond plaats op 4 september, achter gesloten deuren. De reden hiervoor is dat er zaken besproken worden waar de Estse Veiligheidsdiensten bij betrokken zijn. Tijdens deze ondervraging moet duidelijk worden of Kallas voldoende is geïnformeerd en gewaarschuwd voor de zaken die haar echtgenoot in Rusland deed. De tweede sessie is een week later, op 11 september. Tijdens deze sessie worden de financiën tegen het licht gehouden.
De president van Estland, Alar Karis, heeft zich inmiddels ook uitgelaten over de kwestie. Na een bijeenkomst met alle partijleiders, onder wie Kallas, gaf hij aan dat hij persoonlijk het liefst had gezien dat ze was opgestapt na de eerste onthulling. Volgens hem tast ze de geloofwaardigheid van de politiek en de reputatie van Estland in het buitenland aan. Hij benadrukte wel dat het ieders eigen beslissing is om al dan niet op te stappen.
